Dat het leven van een promovendus niet over rozen gaat wisten we al. Wat uw correspondent heden ten dage heeft meegemaakt kan wederom als een mentale en fysieke beproeving worden gezien. Een congres vormt zoals bekend een platform voor wetenschapper om zijn bevindingen wereldkkundig te maken en die van anderen aan de tand te voelen. Daarnaast (en vooral), zijn congressen het moment om te netwerken, je kennissenhorizon te verbreden en nieuwe samenwerkingsverbanden te smeden.
Na ruim twee-en-een-half jaar voornamelijk onder NAP te hebben doorgebracht toog schrijver dezes terug naar de plaats waar het bij het oprichten van dit virtueel dagboek allemaal om te doen was. U raadt het al: op naar het perfide Albion, op naar Oxford. Een kort verslag in woord en beeld.
Wie serieus wetenschap wil bedrijven moet publiceren. Bij voorkeur in een hoog aangeschreven journal natuurlijk – een wetenschappelijk tijdschrift met een hoge impact factor dus. Ja, want die impact factor (IF), daar draait het allemaal om. Voor mensen in het vak gesneden koek, maar de IF van een tijdschrift is de (recente) verhouding tussen het aantal keer dat de in-dat-tijdschrift-gepubliceerde studies geciteerd wordt en het totaal aantal citeerbare studies van dat tijdschrift. Hoe hoger de IF van een blad, hoe meer alle andere vakbladen studies uit dat bepaalde tijdschrift aangehaald hebben. Het moge dan ook geen verrassing zijn dat bladen als Nature (IF2010=36) en Science (idem=31) traditioneel tot het topsegment behoren. Echter, de combinatie van digitalisering, internet en zoekmachines lijkt de spelregels te gaan veranderen hebben veranderd, zo stellen George A. Lozano, Vincent Larivière en Yves Gingras in hun onlangs op ArXiv (spreek uit als het engelse archive) gepubliceerde studie. De auteurs vergeleken de correlatie tussen de IF van een journal en het aantal ontvangen citaties in dat journal in de periode 1902-2009 en kwamen tot verrassende conclusies.
Af en toe even geen zin in sociaal gedoe? Gewoon lekker lezen en vroeg naar bed? Voor velen herkenbaar doch socially frowned upon. Je zou er haast een schuldgevoel aan over moeten houden. Feestboek bij uitstek is het product van de maatschappelijke hang naar het extroverte, waar foto’s geplaatst en getagged worden als ware het een populariteitswedstrijd; wie staat er op het juiste moment op de juiste feestjes? Nee, afzondering (“gaat het wel goed met je?”) heeft een negatieve bijklank, terwijl dat zeker niet altijd het geval is geweest. Dit vertelt Susan Cain – een tot Wall Street lawyer geworden boekenwurm – op een boeiende en persoonlijke wijze bij TED, ze maakt hierbij aannemelijk dat de overgang in de westerse maatschappij van de dorps- naar de stadscultuur dit in de hand gewerkt heeft. Mijns inziens valt er voor Nederland vergader-, flexwerk-, social-media-land wel wat op te steken hier – de Groene kwam toevallig deze week ook met een onderzoek naar de verdwijning van privacy op de werkvloer – om over het meer-en-meer op groepswerk gerichte onderwijs maar te zwijgen. Kijk en oordeel zelf.
Let’s talk tweezers. Magnetic Tweezers, that is – de lekenversie. Toegegeven niet het meest spannende verhaal op deze site, ondanks dat interessant en momenteel niet weg te denken uit mijn dagelijks bestaan. Voor het nageslacht zullen we maar zeggen. De techniek bestaat inmiddels al een aantal decennia, en het woord ‘magnetic’ verraadt al een goed deel van het verhaal. De kracht van deze truc schult in het feit dat het concept zelf – alsmede het opzetten van een experiment – vrij eenvoudig is, terwijl er toch gecompliceerde systemen op het niveau van een enkel molecuul mee onderzocht kunnen worden.
Zoals eerder beschreven voer je je experiment uit in een vloeistofcel ter grootte van een microscooppreparaatplaatje. Deze zogenaamde flow cell bevindt zich in een microscoop-opstelling, met bijbehorende lichtbron, objectief en camera voor beeldregistratie. Verder komt er nog één attribuut bij kijken: de magneet natuurlijk.
Single-molecule techniek, wat is dat eigenlijk? Welnu, een korte inleiding. In de wereld van het hele kleine, het onderzoek naar (de werkingsmechanismen van) het leven, cellen of onderdelen hiervan, loop je vaak tegen zeer moeilijk achterhaalbare vraagstukken aan. Nu zijn er grofweg twee manieren om tegen dit soort vraagstukken aan te kijken.
Me volledig bewust van het feit dat ik nu generaliseer – daarnaast ook absoluut niet de eerste die hier woorden aan vuil maakt – maar voor het gemak bestaat er de biologen- en de fysici-aanpak. Eerstgenoemden worden
Dat een promotieonderzoek van vier jaar een vrij lange periode is om ergens helemaal in te duiken, zal haast eenieder beamen. Maar eenmaal begonnen aan zo’n traject, lijkt de tijd die je voor je onderzoek hebt gekregen ineens toch een stuk minder onmetelijk. Na vier maanden acclimatiseren, inlezen, experimenteren en bijleren in Delft, moet mijn eigen project nog goed en wel beginnen. Eén twaalfde voorbij; de eerste maand van mijn PhD-‘jaar’ verleden tijd. Wat heb ik in vredesnaam afgelopen tijd uitgespookt?
Tijd verspild heb ik gelukkig allerminst; mijn eerste maanden laten zich goed omschrijven als learning on the job. In samenspraak met mijn promotor Nynke Dekker hebben we in den beginne besloten dat mijn wens om de wereld van de single-molecule biophysics (enkel-molecuul biofysica vind ik echt te vreemd klinken, ik hou de anglicaanse benaming wel aan) in te duiken zou worden vervuld door middel van experimenteren met behulp van de magnetische pincet (officieel magnetic tweezers natuurlijk, hier vind ik het Nederlandsch nog net kunnen). De zeer pientere, bourgondisch ingestelde en ietwat chaotische post-doc tevens ontzettende Fransman David Dulin werd mijn mentor om me dit experimenteel trucje (fijne kneepjes van het vak incluis) aan te leren. Naast een zeer goede samenwerking te hebben gehad, hebben we zijn project aan de RNA-afhankelijke RNA-polymerase succesvol naar een afrondende fase weten te brengen. “Juist. Magnetische pincet, een RNA-wat?” hoor ik sommigen nu denken. Hier komt ie dan:
Onder de noemer Je Moet Wat: zelf een waar ledikant uit de grond stampen. Omdat het kan, maar belangrijker nog omdat een negatief ruimteoverschot mij ertoe verplichtte. Tevens draait een beetje Delftenaar daar z’n hand natuurlijk niet voor om. Daarnaast leven we in 2012, dus eerst digitaal uitwerken zo’n plan.
Aanschouw na de jumper de werkelijkheid.
In het licht van mijn overstap naar de wetenschap, besloot ik dat het tijd was voor een populair wetenschappelijk boek van een wetenschapper die erg op mijn bewondering kan rekenen: Richard Dawkins. Dawkins is een van de weinige wetenschappers die zich tot het selecte clubje van bij-het-brede-publiek-bekende-geleerden kan rekenen.
Deze Britse evolutiebioloog hield tot 2008 in Oxford dan ook de Charles Simonyi Professorsstoel ter bevordering van het begrip van de wetenschap bij het brede publiek. Duidelijk dus dat hij daar in ieder geval wist wat hem te doen stond. Of je hem nou hoort spreken, of één van zijn vele boeken leest, deze man weet helder, boeiend en met een prachtig brits gevoel voor humor de essentie van een bepaalde theorie te verduidelijken.